شین میم شین
نه
اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه
اندیشیدن مادر زادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.
شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و یا ۱۲۹۱)
(دکتر حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۳۲)
حکایت دهم
۱
که فردا به داور، بود خسروی
گدائی، که پیشت نیرزد جوئی
چو خواهی که فردا به وی مهتری
مکن دشمن خویشتن کهتری
معنی تحت الفظی:
اگر دلت می‌خواهد که در روز محشر برتر از او باشی،
کوچکتر از خود را دشمن خود مکن.
در این حکایت سعدی
از
هومانیسم فئودالی
پرده برمی‌افتد:
علت و دلیل بشردوستی فئودالی
بتون ریزی ذلت توده ای
است:
تضمین ذلت دنیوی و اخروی توده
است.
اگر خطر آن نرود که گدایی در روز محشر خسروی و شاهی گدایی شود،
دلیلی برای بشردوستی باقی نمی‌ماند.
سعدی
در این بیت شعر
از سوئی،
دیالک تیک طبقه حاکمه و توده
را
به
شکل دیالک تیک (۱) بسط و تعمیم می‌دهد
و
از
سوی دیگر
دیالک تیک (۲) را به شکل دیالک تیک مدارا و حفظ حاکمیت.
جواب
سعدی
در این بیت شعر
از سوئی،
دیالک تیک طبقه حاکمه و توده
را
به
شکل دیالک تیک (مهتر و کهتر) بسط و تعمیم می‌دهد
و
از
سوی دیگر
دیالک تیک (وسیله و آماج)
را
به
شکل دیالک تیک مدارا و حفظ حاکمیت.
اگر طبقه حاکمه (مهتر) می‌خواهد که حاکمیتش (مهتری اش) بر توده مولد و زحمتکش مستمر باشد و فقط به حال حاضر محدود نشود (آماج)، بهتر است که کهتر را دشمن خود نسازد (وسیله).
اگر کسی قصد آشنائی دقیقتر با مکتب (۳) را دارد،
احتیاجی به ویلیام جیمز و ایدئولوگ‌های امپریالیستی ندارد.
او می‌تواند به سعدی مراجعه کند.
جواب
اگر کسی قصد آشنائی دقیقتر با مکتب (پراگماتیسم) را دارد،
احتیاجی به ویلیام جیمز و ایدئولوگ‌های امپریالیستی ندارد.
او می‌تواند به سعدی مراجعه کند.
سعدی
برای تشویق مخاطبین خود به عمل خیر، موازین (۴) را مو به مو به خدمت می‌گیرد و اشاعه می‌دهد و زهر ایدئولوژیکی اندیشه‌های سعدی در همین شیوه تفکر نیز نهان شده است.
جواب
سعدی
برای تشویق مخاطبین خود به عمل خیر موازین (پراگماتیستی) را مو به مو به خدمت می‌گیرد و اشاعه می‌دهد و زهر ایدئولوژیکی اندیشه‌های سعدی در همین شیوه تفکر نیز نهان شده است.
سعدی
از خواننده اشعار خود،
آشغالی کوته نظر می‌سازد که جز منافع فردی خویش
قطب نمای عملی و فکری ندارد.
اگر پادشاه دلش نخواهد که فردا هم بر کهتران فعلی مهتری کند، می‌تواند مثل هیتلر در آخرین لحظه‌های حیات، سلاح به دست کودکان کودکستانها نهد و به میدان بفرستد.
اگر می‌خواهی که فردا هم ارباب رعایا، بنده‌ها، نوکرها، کلفت‌ها، غلامان و غیره باشی، از تبدیل کردن آنها به دشمن خود خودداری کن.
این جوهر (۵) فئودالی کشکی سعدی است.
جواب
این جوهر (هومانیسم) فئودالی کشکی سعدی است.
شعری
که
سعدی
یک سال بعد تحت عنوان «بنی آدم اعضای یکدیگرند» خواهد سرود،
فقط می‌تواند خصلت تصادفی و یکباره داشته باشد.
ادامه دارد.